Column Barry Emond

YoungGangsters zet armoede in als spektakel tijdensThe Poverty Peepshow. Televisiemakers schotelen ons stereotypen voor als Poverty Porn dat kwetsende gevolgen heeft voor iedereen die in de financiële problemen is beland. In ons collectieve bewustzijn heeft zich zo een vertekend beeld van armoede genesteld. Acteur Barry Emond speelt mee en is ervaringsdeskundige die in de schuldhulpverlening belandde.

Een aantal jaar geleden doorliep ik het minnelijke traject in de schuldhulpverlening. In twintig jaar tijd had ik een problematisch schuldenpakket opgebouwd, waar ik op eigen kracht niet uit wist te komen. Ik meldde me aan met hulp van een bewindvoerder en tijdens een traject van drie jaar leefde ik van €50 euro per week. De rest van mijn salaris ging naar mijn schuldeisers. En terecht, zou je zeggen. Fair enough.

Voordat ik hulp zocht had ik al behoorlijk wat schulden gemaakt. Doordat ik een slechte (lees: geen) administratie voerde en ik geen overzicht had op mijn financiële situatie. Doordat ik slechte beslissingen heb genomen. Doordat ik misschien wel een hekel heb aan geld. Maar vooral stapelden de schulden zich op, doordat ik op een gegeven moment zo bang was om de post open te maken, omdat ik het niet aankon te zien hoeveel schuld A nu weer verhoogd is, of hoe schuld B een gang naar de rechter heeft gevonden. Maandelijks kwamen er ongezien honderden euro’s aan deurwaarders- en incassokosten bij. Die angst voor de post evolueerde in een angst voor telefonische klantenservices, een angst voor de deurbel.

In mijn geval hebben al die herinneringen en aanmaningen een averechts effect gehad. Het zou mensen moeten aansporen hun schulden te betalen, maar op mij was het effect dat ik niets meer betaalde. Ik durfde niet eens meer de enveloppen In Naam der Koningin open te maken en stak mijn kop in het zand. Ik voelde mij daar bang en alleen in. Tot ik me aanmeldde bij de schuldhulp en ik leerde dat heel veel mensen met schulden dit hebben. Deze struisvogel houding. Maar als zoveel mensen deze angst hebben, en er dus zoveel schulden niet worden afgelost, waarom verandert er dan niets in de aanpak? Het antwoord op die vraag is eigenlijk heel simpel. Elke €50,- die ik betaal aan incassokosten is inkomen voor het incassobedrijf. Mijn schuld is het loon van een deurwaarder. De deurwaarder heeft er dus geen belang bij dat iemand op een dag schuldenvrij is. Sterker nog, als iedereen schuldenvrij is, zouden deurwaarders geen inkomen meer hebben. Van hen uit gaat de verandering dus niet komen. Maar waar dan wel? Ik heb geen antwoorden hè. Toen niet en nu nog steeds niet. Maar ik wil het er wel altijd graag over hebben. 

Barry Emond
Acteur