Interview met REINDIER & Sander Plukaard over Metgezwel

door Loek Wijers

In de zomer van 2023 brachten acteur Sander Plukaard en muzikant REINDIER hun voorstelling Metgezwel, over de impact van een ernstige ziekte in een liefdesrelatie, naar de intieme tenten van theaterfestival De Parade. Vanaf januari 2025 brengen ze de voorstelling naar het theater, in een veel groter en heel ander jasje. “Eigenlijk is het meer een verhaal over de liefde dan over ziekte.”

Hoe hebben jullie de Paradevoorstelling omgevormd naar een avondvullend stuk?

Sander: “We hebben eigenlijk de Paradevoorstelling min of meer de deur uitgedaan en een nieuwe voorstelling gemaakt. Het ging eerst voornamelijk over de impact van een ernstige ziekte in een liefdesrelatie, in de avondvullende versie vertellen we het complete verhaal: hoe wij samen zijn gekomen, hoe onze rommelige eerste fase van onze verliefdheid beïnvloed wordt door een ernstige diagnose en hoe je vervolgens als stel daar uit moet zien te komen. We willen het feel-good gevoel van de Parade behouden, maar het fijne aan een langere versie in een theaterzaal is dat je ook de verdieping in kan gaan, meer emoties aan kan stippen.”

Reinier: “We hebben het decor en het lichtplan volledig opnieuw bekeken. Het script is herschreven, er is nieuwe muziek en er gaat een muzikant mee op tour. Het ligt wel in het verlengde van wat we op de Parade deden, maar het is eigenlijk een soort romcom met veel weirde scènes geworden.

Hoe is het om weer in die ziekteperiode te moeten duiken voor het maakproces?

Sander: “Soms voelde ik wel een beetje koudwatervrees omdat we die pijn weer aan moesten raken, maar het helpt om door te repeteren erachter te komen wat nog niet verwerkt is. Ik denk ook eigenlijk dat we het verwerken door deze voorstelling te maken. In ons leven is kunst het belangrijkste; het is onze taal. Een manier om gesprekken te voeren, om te huilen, te lachen. Het is heel fijn dat we die emoties kunnen verwerken in een eigen vorm.“

Reinier: “Dan krijg je er controle over. En natuurlijk, soms is het zwaar, omdat je weer wordt gedwongen om het erover te hebben. Dan huilt een van ons tijdens de repetities, omdat alles weer naar boven komt. Het helpt dat we heel fijn samenwerken en theatermaken gewoon allebei ontzettend leuk vinden.”

Sander: “Er zit een soort goedmaakscène in voor een heftige ruzie die we ooit hadden over waar wij als stel stonden. Het voelt als een soort magie dat je door theater te maken, samen creëren, als stel iets goed kan maken.”

Wat vormden bronnen van inspiratie voor jullie?

Sander: “Een belangrijk moment van inspiratie vonden we in Mexico, toen we Frida Kahlo's huis bezochten. Haar kunst ontroerde ons allebei, ieder op onze eigen manier. Het was bijzonder om te zien hoe ze haar pijn – haar medische korsetten, haar corrigerende schoenen – omzette in kunst. Mexico zelf inspireerde ons ook. Het leven daar is rommelig, maar mensen lijken het te accepteren. Je zit in de bus, naast je raast een tornado en niemand lijkt zich druk te maken. Dat contrast met hoe we in Nederland soms piekeren over kleine dingen, vonden we inspirerend. Het leven is niet altijd perfect, maar juist in de rommel en tegenslagen schuilt schoonheid. Lotusbloemen ontstaan uit modder. Dat is een beetje de boodschap van onze voorstelling: zelfs in moeilijke tijden kun je kracht, humor en levenslust vinden.”

Reinier: “Ik ben fan van Björk. Die heeft ooit een film gemaakt met Lars von Trier, Dancer in the Dark. Dat was een belangrijke inspiratiebron voor ons. Ze maakt iets verschrikkelijks mee en gaat er een soort musical van maken in haar hoofd. Met Metgezwel willen we eerst het publiek verleiden om ze vervolgens die emotie in te trekken.”

Wat hopen jullie dat het publiek meeneemt bij het zien van Metgezwel?

Reinier: “Hopelijk inspireert de voorstelling mensen om anders na te denken over wat zorgen voor elkaar kan betekenen, dat zorgdragen ook in kleine, haalbare gebaren zit. Dat het soms al genoeg is om even bij de buurman aan te bellen voor een kort gesprek.”

Sander: “Ons doel is om te laten zien dat mantelzorg meer is dan alleen zwaar: het kan liefdevol, mooi en soms zelfs grappig zijn. In elke stad waar we optreden doen we een nagesprek met een lokale mantelzorgorganisatie. We vinden het belangrijk dat we daarmee even de microfoon aan het publiek geven, want heel veel mensen krijgen met ziekte en mantelzorg te maken. Weinig mensen maken dit op zo’n jonge leeftijd als wij mee. Als jonge mantelzorger voelde ik me vaak alleen. Maar het kan iedereen overkomen, dus laten we het er vooral over hebben.”

Reinier: “Praatgroepen in het ziekenhuis voelen vaak zwaar, maar samen een voorstelling of film zien, werkt anders. Het maakt het makkelijker om daarna te praten. Je hebt al een gedeelde ervaring, en dat zorgt voor een natuurlijkere ingang tot het gesprek.”

Sander: “Kunst gaat recht door je ziel in en kan iets openschroeven waardoor mensen hun verhaal gaan delen. Op de Parade gebeurde dat al, en bij de theatertour hopelijk nog meer.”

Metgezwel

REINDIER & Sander Plukaard

wo 15 jan en do 16 jan