Smoezen met... Dunya Khayame en Tim Kamps

Schrijver Dunya Khayame en regisseur Tim Kamps presenteren de nieuwe Theater Bellevue-productie: De Hokje. De voorstelling vertelt het verhaal van de opstanding en ondergang van Anouar K: een selfmade crimineel.

De Hokje gaat op 28 november in première in het Bellevue Lunchtheater en vanaf januari op tournee langs de Nederlandse theaters. 

Hoe ontstond het idee voor deze voorstelling?

Tim: Op een terras vertelde ik Dunya wat ik de vorige avond op TV zag. In een talkshow zat een zwarte actrice die er genoeg van had om getypecast te worden. Terwijl ze net van de toneelschool kwam en in totaal pas twee rollen had gespeeld. Ik zei: “Wat een gezeik. Het was toch tof dat ze een grote rol mocht spelen als een vrouw in slavernij? En ze accepteerde de rol toch ook gewoon? Waarom niet gewoon blij zijn? Net zo blij … als jij Dunya!”
Dunya: Tim had aangenomen dat typecasting en stigmatiserende beeldvorming niet echt iets was waar ik echt mee te maken had. Maar die actrice heeft gelijk! Nederland is niet meer zo te versimplificeren. Identiteit wordt niet alleen bepaald door het land waar je ouders geboren zijn. Wij zijn meer dan onze afkomt en we moeten eindelijk voorbij dit verhaal durven kijken. Er ging op dat terras een beerput open en er ontstond eigenlijk een heel tof gesprek.
Tim: Ik moest even wennen aan haar volume, maar bleef natuurlijk wel luisteren…
Dunya: Maxima zei ooit ‘dé Nederlander bestaat niet’. Iedereen was boos op haar, maar het is waar! Net zoals; Dé Allochtoon, Dé Marokkaan of Dé Whatever, ook niet bestaat. Door clichématige beeldvorming komen we terecht in een self-fulfilling prophecy. Ik voel me een mocro, omdat ik in de ogen van de ander dat steeds weer blijk. Op Wikipedia word ik in de eerste zin als ‘een actrice van Marokkaanse afkomst’ omschreven. Kennelijk is dat het belangrijkste wat er over mij te zeggen valt.

En dan is er ook nog eens de stigmatiserende manier waarop we vertellen over die afkomst en identiteit. We blijven hangen in het narratief van criminaliteit, vrouwenonderdrukking en van radicale godsdienst. Vooroordelen en racisme zijn een direct gevolg hiervan. En erger: we gaan er soms zelf in geloven! Maar het is inderdaad als acteur ook heel verleidelijk om die rol wel te spelen en je ziel aan de duivel te verkopen; want dan mag je vette dingen maken. Als je nee zegt ben je immers én werkloos én ondankbaar!
Tim: We besloten dat we met oplossingen moeten komen! Zodat dit misverstand niet alleen tussen ons twee, maar ook voor de rest kan worden opgelost.

En zo ontstond De Hokje, waarom juist die titel?

Dunya: Dat gaan we lekker niet uitleggen.

“Op Wikipedia word ik in de eerste zin als ‘een actrice van Marokkaanse afkomst’ omschreven. Kennelijk is dat het belangrijkste wat er over mij te zeggen valt.”

Ok. Volgende vraag dan. Waarom willen jullie dit verhaal in een satirische voorstelling vertellen?

Tim: Het was voor ons gevoel eigenlijk de enige manier om het erover te hebben. Daarbij is de situatie op zichzelf zo absurd dat absurdisme eigenlijk een normale situatie is geworden. Met die grenzen werken we. Soms kan je meer zeggen over hoe de dingen echt zijn door juist die absurdistische vrijheid te nemen.

En wat kan het publiek nu verwachten van de voorstelling?

Dunya: Een hoge amusementswaarde.
Tim: En een nieuw perspectief?
Dunya: Ambitieus.

Hoe gaat de casting voor een verhaal waarin juist dit zo’n grote rol speelt?

Dunya: Maryam en ik hebben het al heel vaak over deze materie gehad. Het voelde daarom heel logisch om juist haar te betrekken. Zij snapt als geen ander wat dit met je doet. Ook de verantwoordelijkheid die je voelt ten aanzien van de beeldvorming… Dat delen we.
Tim: Ze heeft wel gewoon auditie gedaan en dat klopte gewoon heel erg. En Olaf ook, die was gewoon perfect erbij en Randy… nou ja. Daar waren we ook fan van. 
Dunya: Dus. We hebben een dreamteam.

En jullie? Hoe kennen jullie elkaar?

Dunya: We hebben ooit samen een voorstelling gemaakt op de Parade.
Tim: Ik had Dunya daarvoor gezien in de BNN tv-serie Finals en was verliefd op haar, maar toen ik haar in het echt zag viel het vies tegen. Haha. We hebben toen wel heel leuk samengewerkt.

Dunya, na Vuurwerk en Er komt een dokter bij de dokter is dit is de derde Bellevue Lunchtheatervoorstelling die je schrijft. Hoe is dat?

Dunya: Ik vind het altijd te gek om in Bellevue te zijn. Vuurwerk was de eerste echte tekst die ik schreef. Ik ben heel dankbaar dat ik dat toen kon doen. Het heeft me doen beseffen dat ik schrijven het leukste vind dat er bestaat. De Hokje voelt ook weer als een soort begin. Omdat ik nu pas het idee heb dat ik mijn stem echt gevonden heb. Het klinkt een beetje dramatisch, maar zo is het geloof ik wel.
Tim: Nee mooi juist. Wel een hele lelijke stem, maar echt mooi gezegd. Haha.
Dunya: Houd je bek.

Jij bent natuurlijk ook geen onbekende in Bellevue Tim…

Tim: Het is wel de eerste keer dat ik theater echt ga regisseren zonder zelf mee te doen, dat vind ik superleuk, verantwoordelijk en spannend. En ook een begin.

Jullie staan natuurlijk beiden zelf ook op het podium. Hoe beïnvloedt dat jullie werk?

Dunya: Ik schrijf wat ik lekker zou vinden spelen.
Tim: Ik weet hoe super onzeker je kan zijn als acteur. Ik ben als regisseur een soort therapeut.
Dunya: Wat?!
Tim: Grapje.

De Hokje

tekst, concept Dunya Khayame
regie, concept Tim Kamps
spel Maryam Hassouni, Olaf Ait Tami, Randy Fokke
een productie van Theater Bellevue

 di 24 nov t/m za 19 dec 
 12:30   Bellevue Lunchtheater

Vanaf januari 2021 op tournee langs de Nederlandse theaters